Skandali i ‘supozuar’ i korrupsionit në Katar që përfshiu Parlamentin Evropian nuk mund të kishte ardhur në një kohë më të vështirë për vendet e BE-së të varfra me gaz – dhe në veçanti për Gjermaninë.
Shteti i Gjirit është në qendër të akuzave të parave për ndikim që kanë tronditur demokracinë e BE-së në thelbin e saj. Por si një eksportues i madh i gazit natyror të lëngshëm (LNG), Katari është gjithashtu jetik për planet e Evropës për përballimin e krizës energjetike.
Rëndësia e Katarit si një burim i besueshëm gazi do të rritet vetëm në muajt në vijim, duke shtuar një shtresë kompleksiteti në ekuacionin diplomatik për vendet e BE-së, nëse autoritetet belge implikojnë zyrtarisht Dohën në hetimin e tyre të vazhdueshëm për korrupsionin. Për Gjermaninë në veçanti, e dëshpëruar për të gjetur furnizues alternativë për Rusinë, lajmi nxjerr në pah se si, në botën e gjeopolitikës së energjisë, rrallë ka mundësi të lehta.
Sipas shifrave të Komisionit Evropian, importet e përgjithshme të LNG-së së Katarit përfaqësonin pak më pak se 5 për qind të importeve të gazit të BE-së deri më tani këtë vit. Por rëndësia e Katarit për sigurinë energjetike të Evropës pritet të rritet falë një mega-zgjerimi të kapacitetit të tij të prodhimit të LNG, me dy projekte të mëdha që do të përfundojnë në vitin 2026 dhe 2027.
Gjermania ishte e para në radhë. Berlini është ndër kryeqytetet e BE-së më të dëshpëruar për të siguruar furnizime alternative me gaz, pasi ka qenë i varur nga Rusia për jo më pak se 55 për qind të furnizimit të saj para luftës në Ukrainë.
Muajin e kaluar firmat gjermane nënshkruan një kontratë 15-vjeçare gazi me KatarEnergy shtetërore dhe firmën amerikane ConocoPhillips, duke garantuar 2 milionë tonë metrikë LNG në vit duke filluar nga viti 2026. Ky është viti kur faza e parë e zgjerimit të kapacitetit të Katarit – në Gjirin Persik e njohur si North Field East — vjen në qarkullim.
“Disa vende të BE-së – si Italia – janë bërë më të interesuara për LNG-në e Katarit, por shumica e tyre kanë diskutuar marrëveshjet e tregut spot” që do të furnizonin gazin menjëherë, tha Cinzia Bianco, studiuese për Evropën dhe Gjirin në Këshillin Evropian për Marrëdhëniet me Jashtë, (ECFR) think-tank. “Gjermania është i vetmi vend i BE-së që ka nënshkruar një marrëveshje të rëndësishme afatgjatë për energjinë me Katarin”.
Kjo marrëveshje, megjithëse e mirë për sigurinë energjetike, rrezikon të bëhet një makth etik për Berlinin. I pyetur të martën, pas një takimi të ministrave të energjisë të BE-së në Bruksel, nëse ishte e drejtë “të blihej gaz nga Katari nëse Katari blen deputetë evropianë”, Ministri i Ekonomisë i Gjermanisë Robert Habeck tha se çështjet duhet të konsiderohen si “dy gjëra të ndryshme”.
“Ryshfeti është vepër penale”, tha ai. “Tregtia me vendet e tjera gjithmonë duhet të peshohet me pasojat morale në të cilat hyni dhe në të njëjtën kohë duhet të shihni se mund të siguroni sigurinë e furnizimit. Dhe në këtë rast, ku bëhet fjalë për blerjen e gazit, Europa ose Gjermania kanë interes për të kompensuar humbjen e gazit rus. Kështu që unë mendoj se ne duhet të bëjmë dallimin midis të dyjave”.
Me fjalë të tjera, siguria energjetike është shumë e rëndësishme për t’u përzier në skandalin e Parlamentit Evropian. Qeveria e Katarit ka mohuar më parë çdo keqbërje. Të dielën, Doha iu kundërpërgjigj akuzave dhe akuzoi Brukselin për ndërmarrjen e veprimeve “diskriminuese” kundër Katarit bazuar në informacione “të pasakta”. Në një deklaratë të raportuar nga media, një diplomat i Katarit tha se përgjigja e Parlamentit Evropian ndaj skandalit mund të “ndikojë negativisht … diskutimet e vazhdueshme rreth varfërisë dhe sigurisë globale të energjisë”.
Megjithatë, ai pozicion nuk lahet me të gjithë. Dennis Radtke kishte vënë në pikëpyetje më parë kontratat e gazit me shtetin e Gjirit dhe kishte kërkuar një rishikim të kontratave të furnizimit me gaz.
Skandali gjithashtu mund të ushtrojë më shumë presion mbi koalicionin qeverisës të Gjermanisë, në të cilin të Gjelbërit janë gjetur në pozitën e pakëndshme për të miratuar marrëveshje për furnizime të reja fosile – dhe infrastrukturën LNG për t’i importuar ato. I pyetur nëse Berlini duhet të rishikojë marrëveshjen e tij me Katarin, Rasmus Andresen, eurodeputet dhe zëdhënës i të Gjelbërve gjermanë në Parlamentin Evropian, u përgjigj: “Aktualisht ne shikojmë gjithçka që lidhet me Katarin në Parlamentin Evropian dhe të tjerët duhet ta bëjnë këtë gjithashtu”.
Eurodeputeti gjerman i Gjelbër Henrike Hahn tha se gazi i Katarit nuk ishte “një zgjidhje afatgjatë” për sigurinë energjetike të Gjermanisë, por “aktualisht ishte e keqja më e vogël në krahasim me Rusinë”.
Gjermania nuk është i vetmi vend i BE-së me lidhje të thella energjetike me Katarin. Gjigandi francez i energjisë TotalEnergies ka aksione të rëndësishme si në zhvillimin e LNG-së në Fushën e Veriut, Lindore, të cilin e përshkruan si projektin më të madh në botë të LNG-së, ashtu edhe në projektin e tij simotër, North Field South. Eni e Italisë ka gjithashtu një aksion në North Field East.
Bianco i ECFR tha se nëse autoritetet belge implikojnë publikisht Katarin në skandalin e korrupsionit në Bruksel, ka të ngjarë të pasojnë “ankesa diplomatike zyrtare” nga vendet e BE-së. Lidhjet energjetike me Katarin mbahen kryesisht nga shtetet anëtare individuale, shtoi ajo. Por ajo parashikoi se skandali mund të ketë efektin e vonimit të çdo lëvizjeje drejt një partneriteti të ardhshëm energjetik midis BE-së dhe Katarit.
Përgatiti: Gazeta Shqiptare
